زبان در آیات و روایات
« هیچ سخنی بر لب آورده نمی شود مگر آنکه نزد آن مراقب و نگهبانی آماده است که می نویسد آنها را درنامه عمل شما ». « سوره ق آیه 18»
«شما سخنانی رااززبان یکدیگرفرامی گیرید ومی شنوید،وحرفی رابرزبان آورده ومی گوئید ، درحالی که بدان علم ندارید واین کارراسهل وکوچک می پندارید ،درصورتی که نزد خداوند گناهی بسیاربزرگ است.» (سوره نور آیه 15)
حضرت رسول اکرم(ص)فرمود: «هیچ کس ازخطر گناهان سالم نمی ماند، مگراینکه زبانش راحفظ کند.» (میزان الحکمه جلد 8ص495)
حضرت علی(ع)فرمود:«زخم زبان،اززخم سرنیزه شدیدتروسوزناکتراست»(میزان الحکمه جلد 8ص497)
دوگوش، دوچشم، یک زبان
برحسب معمول بزرگان، علما ودانشمندان طبق مثل معروف ،«کم گوی وگزیده گوی» همیشه درمحافل و مجالس کمترسخن می گویند،ازجمله درباره سقراط حکیم نقل شده است که ایشان درمحافل ومجالس کمترسخن می گفت،به همین علت براو عیب گرفته به اوگفتند: چراکم حرف می زنی؟ سقراط در پاسخ گفت : «خداوند ، به من دو گوش و یک زبان داده است ، تا دوبرابر آنچه به زبان می گویم با گوش های خود سخن بشنوم ،اما برعکس ، شمابیشتر از آنچه با گوش خود می شنوید بازبان سخن می گوئید.»
نظیر این سخن نقل شده است که یکی از حکیمان می گفت:«خداوند تعالی انسان رابا یک زبانودوگوش و دوچشم آفریده است تا شنیدن و دیدنش(با گوش جان و چشم بصیرت)بیشتر باشد از سخن گفتن (بویژه هرزه گویی و گفتار باطل وسخن بیهوده).»
آن عالم شیرازی سعدی رحمه الله گفت:
نگهدار زبان تا به دوزخت نبرند*که از زبان بدتر درجهان زیانی نیست
*****
تا نیک ندانی که سخن عین صواب است*باید که به گفتن دهن از هم نگشایی
صائب تبریزی رحمه الله می گوید :
هرکه راتیغ زبان نیست به فرمان«صائب»*عاقبت کشته شمشیرزبان میگردد
